Pandemia COVID-19, która zdewastowała świat, miała również głęboki wpływ na systemy prawne na całym świecie, zmuszając je do dostosowania się do nowej rzeczywistości. Polska nie jest wyjątkiem. W odpowiedzi na tę nową rzeczywistość, ustawodawca wprowadził zasadę, zgodnie z którą wszystkie sprawy cywilne we wszystkich instancjach są rozpoznawane przed jednego sędziego.
26 kwietnia 2023 r., siedmiu sędziów Izby Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Najwyższego podjęło uchwałę stwierdzającą, że rozpoznanie odwołania w sprawie cywilnej przez jednego sędziego, na podstawie nowej procedury antycovidowej, ogranicza prawo do sprawiedliwego procesu. Zgodnie z prawem, siedmioosobowy skład sędziowski może postanowić o nadaniu uchwale mocy zasady prawnej. KRS, nie zgadzając się z tą decyzją, skierowała wniosek do Trybunału Konstytucyjnego o zbadanie zgodności tej uchwały z Konstytucją RP i prawem międzynarodowym.
KRS argumentuje, że sędziowie Sądu Najwyższego, wypowiadając się o prawidłowości procedur antycovidowych, ingerują nieuprawnionie w kompetencje Trybunału Konstytucyjnego. Twierdzi również, że uchwała narusza niezawisłość sędziowską, stanowiąc zewnętrzny czynnik wpływający na zakres czynności sędziowskich. Przy tym KRS zauważa, że uchwała może stwarzać dla sędziów dylemat – z jednej strony zobowiązani są do rozpoznawania spraw w składach jednoosobowych, a z drugiej strony obawiają się, że ich orzeczenia mogą zostać uchylone przez Sąd Najwyższy.
Zespół Rzecznika Praw Człowieka jest zaskoczony i nie rozumie decyzji KRS, zauważając, że bardziej naturalnym i logicznym krokiem powinno być złożenie wniosku o zbadanie zgodności z konstytucją przepisów antycovidowych..
